ورود الفاظ بیگانه خطر مرگ گویش‌های محلی جنوب کرمان را دو چندان کرده است

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی رودبار ما، تنوع قومی در ایران، موجب تنوع زبانی و پدید آمدن گویش‌های فراوان و زیبا در کشور ما شده است. 

بنا به دلایلی و در کمال تأسف، اما بسیاری از گویش‌ها و برخی از این زبان‌ها که یادگار ارزشمند فرهنگی و تاریخ کشور ماست، در معرض خطر نابودی در آینده نه چندان دور هستند.

در ده‌های اخیر اما، عواملی چند موجب به حاشیه رانده شدن زبان‌های محلی شده است. در این میان، به انزوا و به احتزار رفتن گویش‌های روستایی، شرایط بدتری را برای آن‌ها ایجاد کرده است. بسیاری از لهجه‌ها که روزگاری تنها امکان ارتباط کلامی افراد بسیاری بود، هم اینک به صورت جدی و مخاطره آمیزی در معرض تهدید و خطر از بین رفتن قرار دارند، به گونه‌ای که عدم اقدام جدی و فوری در حفظ این گویش‌ها موجب مرگ و نابودی آن‌ها، در آینده نه چندان دور خواهد شد.

به طوری که نسل جدید با گویش و فرهنگ های محلی کمتر آشنایی دارند و با احیای این فرهنگ ها می توان از نابودی آن‌‌ها در آینده نه چندان دور جلوگیری کرد.

‌از میان رفتن یک زبان یا یک گویش، مساوی است با از بین رفتن یک تاریخ و فرهنگ شفاهی یک قوم و یک ملت، از بین رفتن داستان‌ها، ضرب‌المثل‌ها، خاطرات‌ و… توجه به این مهم، توجه به لزوم حفظ و احیای زبان‌ها و گویش‌های محلی را صد چندان می‌سازد.

گویش‌های محلی بیانگر فرهنگ هر منطقه است

حجت الاسلام والمسلمین افشارمنش امام جمعه رودبار جنوب در گفت‌وگو‌ با خبرنگار راه آرمان اظهار کرد: فرهنگ بومی هر منطقه را چند مولفه ازجمله گویش محلی، مراسمات، آیین مذهبی، آواها و نغمه ها، معماری غالب ، غذای محلی و نوع لباس که مردم از آن استفاده می کنند معرفی می کند.  

وی با بیان اینکه گویش های محلی بیانگر فرهنگ هر منطقه است، افزود: از نظر یونسکو تا پایان قرن اکثر گویش ها از بین میرود و فقط ۱۰ درصد باقی می ماند و ما نباید بگذاریم این اتفاق رخ دهد. 

افشارمنش با بیان اینکه ریزش واژگان و وارد شدن الفاظ بیگانه در بین گویش‌ها باعث تهدید گویش های محلی می شود، گفت: انتقال سینه به سینه در بین مردم و تالیف آثار ملی، سرودن اشعار در موضوعات مختلف و جمع آوری آثار همه کسانی که در این زمینه نوشته شده باعث می شود که گویش‌ها حفظ شوند.

بعضی از خانواده‌های امروزی، اصرار دارند صرفاً زبان معیار و رسمی را که ترکیب و آمیخته ازهمه نوع واژگان ایرانی و غیر ایرانی است به فرزندان خود آموزش دهند و از آموزش گویش‌های محلی امتناع می‌کنند در این صورت گویش‌های محلی و فرهنگ بومی و قومی، خود به خود در مقابل این فرهنگ مسلط، رنگ می‌بازد و منجر به نابودی گویش‌های بومی می‌شود. 

این فرهنگ گریزی امروز به صورتی درآمده که نا خواسته پدران و مادران و نیاکان ما، هرگاه با نوادگان خود روبرو می‌شوند فرزندان و نوادگان از روی تفنّن و شاید تمسخر واژگان محلی را از آنان می‌پرسند و وقتی جواب می‌شنوند، قهقهه تمسخرآمیز سر می‌دهند.

برخی از روستائیان ناگزیراز آن هستند که هویت واقعی خود را پشت نقابی از شخصیت کاذب و مصنوعی و متزلزل و ظاهر شهری، پنهان کنند و زبان و لهجه شیرین خود را در پس تلخی‌های ناشی از ‌تمسخر و استخفاف همه روزه که در لحظه لحظه زندگی در شهر شاهد آن بوده است، بپوشاند.

جهان امروز، جهان تفاخر و دیده شدن است، امروزه افراد  به هر دری می‌کوبند و از مسیری می‌گذرند تا طبعی دیده شوند و اندکی نیز شنیده شوند. برای ابراز وجود و حفظ پرستیژ و فخر اجتماعی از هر ابزاری می‌توان استفاده کرد، زبان از جمله مقوله‌های است که از قضا می‌توان با آن خاص جلوه کرد و از دیگران متمایز شد،  گرایش به لفظ قلم صحبت کردن و زبان معیار را به زیبایی ادا کردن گرایشی غالب است! و در نقطه مقابل گویش به لهجه محلی  نه تنها مایه فخر و منزلت نمی‌باشد بلکه فردی که با لهجه‌ی محلی  سخن می‌گوید ممکن است با عنواینی مانند دهاتی  یا  بی‌فرهنگ خطاب شود! اساساً امروزه بسیاری  زبان محلی را پدیده‌ای مربوط به گذشته می‌دانند و معتقدند در عصر کنونی این گویش‌ها عرصه‌ای برای هنرنمایی ندارند.

یکی دیگر از عوامل مؤثر بر نابودی زبان‌های محلی، انقلاب ارتباطات و رشد سریع وسایل ارتباط جمعی به ویژه رسانه‌های تصویری و شنیداری است.

منطقه جنوب استان کرمان که شامل شهرستان های عنبرآباد، فاریاب، رودبار جنوب، کهنوج، جیرفت و منوجان است به دلیل اینکه هم جوار است با رود هلیل به طور کلی این منطقه را رودبار زمین می نامند؛ در شهرستان های جنوبی تنوع گویشی زیادی وجود دارد و  مردم آن منطقه به زبان فارسی حرف نمی زنند.

گویش غالب منطقه جنوب کرمان، رودباری است

 منطقه جنوب استان کرمان به دلیل داشتن موقعیت جغرافیای خاص، ارتباط کمی با مردم منطقه مرکز کشور که زبان فارسی دارند، ارتباط داشته اند و این عدم ارتباط موجب شده است که مردم این منطقه زبان اصلی خود را حفظ کنند.

انتهای خبر/پ