ریزگردها؛ دانه‌های ریزی که دردسر‌های درشتی را درست می‌کنند
به گزارش خبرنگار رودبار ما، تالاب جازموریان که در فاصله ۱۰۰ کیلومتری رودبار جنوب واقع شده است، تالابی فصلی است که مساحت آن به سه هزار و ۳۰۰ کیلومتر مربع می‌رسد. تالاب جازموریان، حوضه‌ای آبریز و دریاچه‌ای به همین نام در جنوب شرق ایران است که دشت‌های حاصلخیز قلعه‌گنج و رودبار در جنوب استان کرمان
به گزارش خبرنگار رودبار ما، تالاب جازموریان که در فاصله ۱۰۰ کیلومتری رودبار جنوب واقع شده است، تالابی فصلی است که مساحت آن به سه هزار و ۳۰۰ کیلومتر مربع می‌رسد.
تالاب جازموریان، حوضه‌ای آبریز و دریاچه‌ای به همین نام در جنوب شرق ایران است که دشت‌های حاصلخیز قلعه‌گنج و رودبار در جنوب استان کرمان و دشت‌های ایرانشهر، بمپور، سردگان، دلگان، سرتختی و اسپکه در استان سیستان و بلوچستان را شامل می‌شود.
پوشش گیاهی این منطقه را در اصطلاح محلی جاز می‌نامند و کثرت آن را موریان می‌گویند که به همین سبب، این ناحیه به جازموریان معروف شده است. مردم جنوب کرمان، مدت‌ها است به تدبیر مسئولان کشور و استان برای احیای تالابی چشم دوخته‌اند که سال‌ها زیستگاه پرندگان، منبع تامین علوفه جنوب و شرق کشور و عامل تنظیم اکوسیستم منطقه بود که به دلیل کاهش نزولات آسمانی و برداشت بی‌رویه از منابع آبی خشک شده است.
این تالاب که بر اثر فرونشست زمین با ساختی جوان تشکیل شده است، به دلیل خشکسالی و احداث سد به طور کامل خشکید.
خشکسالی‌های پیاپی و کاهش منابع آبی بر پیکره تالاب جازموریان کرمان، موجب از بین رفتن زیستگاه‌ها و بروز ریزگردها شده است.
چند سالی است که با شروع فصل گرما مهمان ناخوانده‌ای هم از راه می‌رسد و تحمل تابستان گرمی که هر سال با گمایش زمین، گرمتر از سال قبل می‌شود را برایمان دشوار می‌کند. ریزگردها مهمانان ریزی که مشکلات بزرگ درست می‌کنند، امسال هم بیشتر استان‌ها را درگیر کرده‌اند و در برخی شهرها مانند اراک حتی کار به تعطیلی ادارات رسید و مدتی پیش هم قطار مشهد-سرخس به همین دلیل مجبور به توقف شد. هواشناسی هم هر روز هشدار می‌دهد که گروه‌های حساس و کودکان از خانه خارج نشوند، اما پای ریزگردها چطور به آسمان کشور باز شد؟
عدم اختصاص حق آبه زیست محیطی تالاب موجب شده تالاب به بیابانی خشک مبدل شود که عمده نگرانی ما وجود خاک ریز دانه در کف تالاب است و با وجود گرمای هوا و بادهای ۱۲۰ روزه سیستان باید منتظر میهمان ناخوانده ریزگردها باشیم.
تمام زندگی و معیشت مردم منطقه متاثر از آبگیری تالاب جازموریان است
محمدرضا سابقی از فعالان محیط زیست در شهرستان جازموریان به خبرنگار راه آرمان گفت: ایجاد سدها و بند‌های متعدد غیرکارشناسی بر روی هلیل‌رود (در استان کرمان) مجرای اصلی تغذیه کننده این تالاب و عدم تخصیص حقابه زیست محیطی آن، به شدت اکوسیستم این منطقه را تحت تاثیر قرار داده و باعث خشک شدن تالاب، کوچ پرندگان ، تلف شدن ماهی ها و از بین رفتن مراتع و ایجاد ریزگرد شده است.
این فعال محیط زیست با اینکه سه عامل تغییرات اقلیمی، احداث سد هلیل رود و حفر چاه‌های غیرمجاز باعث خشک شدن بخش اعظمی از تالاب”جازموریان” در بخش سیستان‌شده است، گفت: بسیاری از کشاورزان محلی به دلیل خشکی تالاب بیکار شده‌اند ضمن اینکه با این شرایط تالاب تهدیدی برای تبدیل به کانون ریزگرد شده است.
وی ادامه داد: تالاب فصلی جازموریان با ۶۹ هزار و ۶۰۰ کیلومتر مربع بین استان کرمان و سیستان و بلوچستان واقع شده که جز بزرگترین تالاب های آب شیرین و انبار علوفه طبیعی کشور به شمار می‌رود که وضعیت کشاورزی، دامپروری و معیشت حاشیه نشینان تالاب از گذشته تاکنون متأثر از وضعیت آبگیری این تالاب بوده است.
پیرداد سابِکی از حاشیه نشینان این تالاب نیز در این رابطه گفت: از روزگاران گذشته تا کنون این تالاب نقش مهمی در معیشت مردم منطقه داشته به گونه‌ای که سطح وسیعی از منطقه جنوب کرمان و شهرستان دلگان به کشت گندم و سیفی جات اختصاص داشت .
وی ادامه داد: تمام زندگی و معیشت مردم منطقه متاثر از آبگیری تالاب جازموریان است و از مسئولین کشوری و استانی می‌خواهیم حق آبه زیست محیطی تالاب را به آن اختصاص دهند.
پیش از این مسئولین کشوری بارها گفته بودند: تالاب جازموریان به عنوان یکی از کانون‌های گرد و غبار در کشور به شمار می‌رود که در وضعیت خشکی ۲۵ درصد از ریزگردهای داخل کشور را تولید می‌کند.
۹۰ درصد تالاب خشک شده است
خداداد خارایی نماینده کرمان در شورای عالی استان‌ها در نطق پیش از دستور خود در اجلاس عمومی هجدهمین شورا، خطاب به رئیس سازمان محیط زیست کشور، گفت: شما کرمانی هستید، به داد جازموریان برسید که ۹۰ درصد خشک شده و شعارها در مورد آن عملی نشده است و عشایر این منطقه یک قطره آب ندارند.
این اتفاق در حالی رخ داده است که منصور شکراللهی نماینده ۶ شهرستان جنوبی استان کرمان عضو کمیسیون انرژی مجلس است.
انتهای پیام/پورحیدر
